Mae Hinterlands yn brosiect celf cenedlaethol dan arweiniad Ymddiriedolaeth y Camlesi ac Afonydd (C&RT) sy’n gwahodd artistiaid a chymunedau i archwilio camlesi fel ardaloedd creadigol mewn pump o leoliadau ar draws Cymru a Lloegr.
Roedd camlesi yn un o ddatblygiadau technolegol allweddol Prydain yn y ddeunawfed ganrif, ac wedi eu hadeiladu’n bennaf gan berchnogion glofeydd, gwneuthurwyr defnyddiau a barwniaid y crochendai er mwyn cyrraedd marchnadoedd newydd ar gyfer eu cynnyrch. Roedd y dyfrffyrdd hyn yn ffurfio rhwydweithiau masnachu cenedlaethol a rhyngwladol ond yn rhanbarthol o ran cymeriad, wedi eu hadeiladu trwy ddefnyddio deunyddiau lleol a’r gwaith peirianyddol ynghlwm â nhw yn ymateb i’r tirwedd lleol.
Mae Hinterlands yn gwahodd artistiaid a chymunedau i ail-ddychmygu dyfodol ar gyfer y dyfrffyrdd hyn fel y gofod diwyllianol hiraf a mwyaf hygyrch ym Mhrydain.
“Rydym mor ffodus o gael y gamlas mor agos. Rydym eisoes yn ei defnyddio ar gyfer mynd am dro ac i wneud gweithgareddau ond mae’r prosiect hwn wedi amlygu’r potensial aruthrol sydd gan y gofod o ran lles, dysgu a breuddwydio.”
~ Un o drigolion Pont-y-pŵl, 2018
Y lleoliad ar gyfer Cymru yw Pont-y-pŵl a Chamlas Brycheiniog a Sir Fynwy yn Nhorfaen. Fel y partner arweiniol yng Nghymru mae Peak yn gweithio gyda’r C&RT er mwyn cefnogi artistiaid, grwpiau lleol a phartneriaid cymunedol er mwyn bywiogi’r gamlas fel safle ar gyfer lles, creadigrwydd a chyd-weithio.
- Cynhaliwyd Cam I Hinterlands yn ystod Gwanwyn/Haf 2018. Medrwch ddarllen mwy am y gweithgareddau cyntaf ym Mhont-y-pŵl a gweld yr adborth oddi wrth bobl leol.
- Bydd Cam II y prosiect yn cael ei gynnal rhwng Gwanwyn 2019 – Hydref 2020 a bydd yn cynnwys dwy raglen: Ahoi! Beth sy’n tyfu yma? a Byti Perfformio.
Bydd Ahoi! Beth sy’n tyfu yma? yn defnyddio hanes y gamlas yn ei swyddogaeth o gario cynnyrch amaethyddol. Bydd yr artistiaid Ella Gibbs ac Owen Griffiths yn gwneud ymchwil ynghylch y cynhyrchu bwyd sy’n digwydd ar lannau’r gamlas ar ei hyd, gan ddefnyddio Junction Cottage ym Masn Pantymoel fel canolfan waith.
Mae’r Artist Rebecca Chesney yn bwriadu gweithredu comisiwn gwreiddio newydd mewn partneriaeth ag Amgueddfa Pont-y-pŵl, gan ymateb i dreftadaeth unigryw’r dref fel man geni Japanware (proses o osod wyneb lacr ar dunplat). Bydd y cynllunydd tirwedd o fri rhyngwladol Sarah Price yn gweithredu fel ymgynghorydd ar gyfer y prosiect.
Bydd Byti Perfformio yn adeiladu ar waith nifer o artistiaid – Tina Pasotra & Edwin Burdis, Stefhan Caddick, Sam Hasler a Mr & Mrs Clark a fu’n gweithio gyda grwpiau cymunedol yn ystod Cam 1 er mwyn ymateb i ran Torfaen o gamlas Brycheiniog a Sir Fynwy trwy sain, berfformio a’r gair ysgrifenedig. Yn cynnwys llwyfan byti sy’n gweithio ac yn cael ei dynnu gan gwch cul (ynteu geffyl) bydd y cwch yn cael ei drawsnewid i fod yn ofod awyr agored ar gyfer perfformiadau, darlleniadau, cerddoriaeth a sgyrsiau – gan ddod â gweithgarwch i nifer o fannau ar hyd y llwybr tywys.
Am wybodaeth bellach ynghylch Hinterlands Cymru cysylltwch â:
Melissa Appleton, Cynhyrchydd Creadigol melissa.appleton@canalrivertrust.org.uk
Dilynwch y prosiect @HinterlandsWAL
